اخبار و مقالات
انواع لامپ های رشد گیاه
منظور از نور رشد گیاه چیست؟
نور یا لامپ رشد گیاه ، یک لامپ الکتریکی است که به عنوان منبع نور مصنوعی برای رشد گیاهان مورد استفاده قرار می گیرد. چراغ های رشد، با انتشار تابش الکترو مغناطیسی در طیف نور مرئی، نور خورشید را برای انجام عمل فتو سنتز گیاهان شبیه سازی می کنند.
معمولا این نوع لامپ ها در گلخانه ها و باغ های سرپوشیده ، که نور خورشید یا هیچ نور طبیعی کافی برای تحریک رشد گیاهان وجود ندارد، استفاده می گردد. هم چنین در بعضی از فصول سال مانند زمستان و یا در برخی از مناطق کره ی زمین که مدت زمان شب بیشتر از روز است ، از این نوع لامپ ها استفاده می شود.
این نوع چراغ ها از سال 1868، توسط یک گیاه شناس روسی به طور موثر و جدی مورد استفاده و بررسی قرار گرفت.
چراغ های رشد گیاه، با یکی از دو هدف زیر مورد استفاده قرار میگیرند:
- فراهم کردن طیف گسترده ای از نور طبیعی خورشید
- ساطع کردن طیف نور مناسب برای کشت گیاهان خاص
بسته به نوع لامپ یا چراغ رشد، طیفی از رنگ ها برای تقلید از شرایط ویژه ی محیط باز، از جمله: نور، رنگ، دمای خورشید، مورد استفاده قرار میگیرد.
گیاهان در دوره های مختلف کشت، بر اساس زمان و شدت نور، عکس العمل های متفاوتی از خودشان نشان می دهند. بنابراین، می توان از چراغ های رشد برای شبیه سازی نور خورشید به منظور تحریک رشد گیاهان و افزایش عملکرد و بازدهی آن ها (میوه و سبزیجات) استفاده نمود.
امروزه انواع مختلفی از لامپ های رشد در بازار موجود هستند، مانند: لامپ متال هالید، لامپ سدیم فشار بالا، لامپ های پلاسمای سولفور، لامپ های led و …
اما نور در طول موج های بالاتر و پایین تر هم وجود دارد ؛ اشعه ماورإ بنفش و مایکرویو.
گیاهان در مرحله ی تبدیل بذر به گیاه (سبز شدن) بیشتر به نورهای طیف آبی و در زمان گل دهی و تکامل رشد (فصول شکوفایی و باردهی) به نورهای موجود در طیف نارنجی به قرمز نیاز دارند.
داشتن اطلاعات کافی در رابطه با انواع لامپ های رشد تولیدکنندگان گیاهان با نور مصنوعی را برای انتخاب گزینه ای مناسب از لحاظ کارایی در مصرف انرژی و مزایای فتوسنتزی این نوع لامپ ها یاری می دهد.
در ادامه به معرفی و بررسی انواع لامپ های رشد گیاه و تفاوت های آن ها میپردازیم:
1 – لامپ های رشد گیاه سدیم فشار بالا ؛ یکی از معمول ترین انتخاب ها در بین تولید کنندگان با نور مصنوعی(گلخانه داران مسقف) در چند دهه ی اخیر بوده است. این نوع لامپ ها ، اغلب نورهای موجود در طیف زرد به قرمز ،بازه ی 565-700 نانومتر را منتشر می کنند.
( طول موج نور زرد 560 تا 590 نانومتر ، طول موج نور نارنجی 590 تا 625 نانومتر و طول موج نور قرمز 625 تا 700 نانومتر است.)
طول عمر لامپ های رشد گیاه سدیم فشار بالا 10 هزار ساعت و درصد بهره وری آن ها 25 تا 30 درصد می باشد. انرژی مازاد به صورت گرما از سطح لامپ خارج می گردد که منجر به گرم شدن بیش از حد سطح این نوع لامپ ها می شود. در برخی از مواقع دمای سطح لامپ به 842 درجه فارنهایت میرسد.
بنابراین این نوع لامپ ها را نباید نزدیک به سطح گیاهان قرار داد ، چون ممکن است منجر به سوختن گیاهان گردد. لازم بذکر است؛ از این نوع چراغ ها معمولا به عنوان مکمل نور طبیعی رشد گیاهان استفاده می شود.
2 – لامپ های رشد گیاه متال هالید؛ این نوع لامپ ها با عبور جریان برق از یک لوله ی پرشده از گاز، نور تولید می کنند. هم چنین نور بسیار زیادی را منتشر میکنند، به همین دلیل بیشتر مورد استفاده ی گلخانه داران قرار می گیرند. حدود 10 برابر کارامدتر از چراغ های رشته ای معمولی هستند و نور حاصل از آن ها به رنگ آبی است.
این نوع لامپ ها در مقایسه با لامپ های رشد گیاه سدیم فشار بالا، کارایی بالاتری دارند. از جمله معایب این نوع لامپ ، برای نصب وراه اندازی به هزینه ی نسبتا بالایی نیاز دارد.
3 – لامپ های رشد گیاه led ؛ این نوع لامپ های رشد گیاه برای بسیاری از تولید کنندگان حرفه ای و غیر حرفه ای گیاهان با نور مصنوعی بسیار مناسب اند. زیرا می توانند طول موجی بین 250 نانومتر و بیش از 1000 نانومتر منتشر کنند.
اکثر گیاهان در مراحل گلدهی و رشدشان به طول موج نورهای آبی با طیف 450 نانومترتا 730 نانومتر نیاز دارند. که این نوع لامپ های رشد گیاه، میتوانند بخوبی این طیف را فراهم کنند.
مهم ترین ویژگی لامپ های رشد گیاه ال ای دی، طول عمر وکارایی بالای آن هاست. طول عمر بالاتر از 50 هزار ساعت و بازدهی 38 درصد تا 50 درصد به بالاست. هم چنین بدلیل انتشار طول موج مورد نیاز گیاهان ، میزان جذب توسط گیاهان افزایش یافته و از هدر رفتن نور تولید شده جلوگیری می شود. تولیدکننندگان گل وگیاه بدلیل هزینه ی نسبتا بالایی این نوع لامپ های رشد ، تمایل زیادی در به کار گیری آن ها ندارند.
این در حالی است که استقاده ی بلند مدت از این نوع لامپ، با توجه به افزایش حجم تولیدات کشاورزی ، منجر به کاهش هزینه ها میگردد.
انواع پروژکتور های ال ای دی رشد گیاه تولید شده توسط شرکت کیهان نور :
4 – لامپ های رشد گیاه پلاسمای سولفور؛ نسل جدیدی از لامپ های رشد گیاه هستند که بدلیل هزینه های بالا مورد استقبال قرار نگرفته اند. از بین تمام گزینه های موجود در لامپ های رشد، لامپ های پلاسمای سولفور، فرکانس و طول موج های نزدیک به نور طبیعی خورشید رامنتشر می کنند.
بنابراین استفاده از ابزاری مانند لامپ های رشد گیاه، به منظور فراهم کردن انرژی مورد نیاز گیاهان در فصول مختلف سال و زمان های مختلف شبانه روز، منجر به کاهش مصرف انرژی برق و میزان آب توسط گیاهان شده و مهم تر آن که حجم تولیدات و محصولات کشاورزی به صورت چشمگیری افزایش یافته و در نهایت هزینه های تولید کاهش می یابند.